Jaïr Stranders (1978) is onder meer theatermaker en – docent, filosoof en medeoprichter van verschillende theaterinitiatieven zoals Theater Na de Dam. Vanaf zijn eerste stappen in de Amsterdamse theaterwereld, zo’n 17 jaar geleden is hij getuige geweest van het werk van de toneelspelers die voor A Tale Told By An Idiot samen de vloer op gaan. Hij schijft daarover voor Fracati Magazine.

Een vloer herinner ik me, van zinken tegels bij een van de vele Tsjechovs van 't Barre Land. Een robe van een van Shakespeare’s koningen, zo lang dat deze als vloerkleed diende. Een lange houten tafel als klein toneel voor leren fauteuils én capriolen, voor de wereld in het hoofd. Parketvloeren op scheef geplaatste podiumdelen voor het verhaal van de Deense Prins, een close-harmony op ijsschotsen. Lange blanke houten planken bij Schnitzler, opgestapeld en uitgelegd. Heel veel herinneringen aan de koude maar o zo betrouwbare granieten vloer van de Snijzaal in Utrecht. Peri-leggers als onderstel voor de al eerder door iemand anders turquoise geverfde oude houten planken. Ik herinner me een met natte klei beschilderde toneelvloer die door de lampen opdroogde en door de voetstappen erop versleet. De verschillende eikenhouten vloeren van Maatschappij Discordia, waarmee een pakhuis en ook de planken worden gedeeld. Een bruin canvas doek als speelvlak, herinner ik me, even opzij getrokken en zichtbaar werd een wit doek. En zoveel meer theatervloeren, van Theater Kikker, het Grand Theatre, Theater aan het Spui, de Monty in Antwerpen, de Toneelschuur en Frascati 1, 2 én 3...

De vloer van de bovenstudio van de Lindengracht herinner ik me drie keer. Twee verschillende keren gebruikt door (toen nog) twee toneelschoolstudenten met teksten van Jan Arends en Peter Handke. En een keer gebruikt door hen en andere toneelstudenten voor Dag 1, want zo heette die beruchte opvoering van deze Tijdelijke Samenscholing. Daaruit ontstond onder die naam het nieuwe toneelspelersgezelschap dat ook weer geleidelijk uitdunde. De twee spelers van het eerste uur zijn verdergegaan samen met een muzikant, op de toneelvloeren van Frascati WG, Frascati 2 en 3, kleine zaal Theater Kikker, de bovenstudio van de Rotterdamse Schouwburg, Theater aan het Spui, het Grand Theatre en ook de zo vertrouwde granieten vloer van de snijzaal. Op deze toneelvloeren werd soms ook een eigen in elkaar geknutselde vloer gelegd. Ik herinner me plastic platen op plastic bekers waarop kon worden gestaan terwijl men elkaar tot op het bot interviewde. Doorgezaagde olievaten met daarop golfplaten als Afrikaans toneeltje voor een familieportret.. Ook herinner ik me een tafel als spreekgestoelte die zeer dicht tegen de eerste rij toeschouwers aan werd gezet; de toneelspeler-politicus stak daarop zijn slotmonoloog af.

Ik herinner me de jongste loot aan de stam toneelspelerscollectieven op de vloeren van het Rozentheater bij presentaties van de Amsterdamse JeugdtheJAterschool. Als tienerclubje stond het ook op de vloer van het Polanentheater, op een onbestemde betonnen vloer aan de Weesperzijde en op een met eieren bezaaide vloer in Zaal 100. Onder de naam de Theatertroep stond het op de vloeren van het Ostadetheater, theater Perdu, de theaterzaal van de Melkweg, de kleine zaalvan Theater Kikker, de zaal van Frascati 4 en de kelder van café de Richel. Ik herinner me op al die plekken ook steeds eigengemaakte vloeren: kleine stoeltjes als privé-toneeltjes, de van 't Barre Land geleende peri-leggers en planken, houten wanden beplakt met gekleurd papier gebruikt als vloerdelen, een hoog minitoneeltje voor een theekransje van mannen en een boerenkar die uitgebouwd kon worden tot volwaardig toneel mét valluik. Op deze laatste werd afgelopen zomer in Amsterdam op onnavolgbare wijze parade gemaakt voor het Vaudeville programma.

Sommige toneelspelers van bovenstaande toneelspelerscollectieven hebben al eens incidenteel samen op de vloer gestaan bij de roemruchte Veere-avonden samen met Maatschappij Discordia. Nu - aan het begin van dit nieuwe theaterseizoen - staan ze als samenwerkende collectieven op een nog niet geziene vloer. Komt dat zien!